Mythevorming: apengedrag illustreert hoe politiek werkt

bron: SVP 2019 Auteur: Lukas van der Hijden

Dit is een mooi verhaal*, dat perfect illustreert hoe de politiek werkt…

Experiment mythevorming
In een ruimte met chimpansees staat een hoge huishoudtrap, boven de ladder is een luik. Opeens gaat het luik open en aan een touw verschijnt een tros bananen. Toen een van de snelste chimpansees de bananen bijna had bereikt, werden de achterbleven dieren plots natgespoten.
Dit werd herhaald. Na verloop van tijd hield de natgespoten groep elke chimpansee tegen, die naar boven wilde als de tros bananen verscheen. Het duurde een tijdje, maar uiteindelijk had geen enkele chimpansee meer de neiging om naar de bananen te gaan. Ze verloren interesse.

In het tweede deel van het experiment werd één van de chimpansees vervangen door een nieuwe chimpansee. De waterspuit hoefde er niet meer aan te pas te komen. De achtergebleven chimpansees maakten de nieuwkomer duidelijk dat hij niet naar de bananen moest klimmen als het luikje open ging. Zo werd de tweede chimpansee vervangen en na een poosje de derde. Enzovoorts. Uiteindelijk waren er alleen nog chimpansees die nooit waren natgespoten. Niemand had de neiging naar de bananen te klimmen. De mythe was gevestigd.

Zoiets is ook aan de hand in de (Limburgse) politiek. Ze komen en gaan elke 4 jaar en op den duur zijn ze allemaal vervangen, maar ze blijven geld pompen in de mythe van het economisch belang van MAA (vliegveld Beek). En niemand die zich eens afvraagt: is dat eigenlijk wel zo? En wat is eigenlijk de schade aan gezondheid, aan woongenot, aan nachtrust en aan het kwaliteitstoerisme in het Heuvelland?

*Toelichting / fact check
Dit verhaal wordt / werd vaak gebruikt bij trainingen over organisatieverandering. De vraag is of het experiment wel ooit letterlijk heeft plaatsgevonden in deze vorm. Daarom bestempelen we ook dit verhaal zelf als een mythe. Maar het is zo illustratief voor de werking van de politiek, dat we het graag met u wilden delen.  Te meer omdat we uit ervaring spreken: ten tijde van de afgravingsdreiging van het Plateau van Margraten waren in 30 jaar zo veel generaties politici voorbij getrokken (en ook ambtenaren en zelfs directies bij betrokken bedrijven) dat wij als bewoners de enige constante factor in deze kwestie vormden. Het ging zelfs zo ver dat ONZE expert tijdens de zitting bij de Raad van State als enige door de rechters werd geraadpleegd als het ging om harde cijfers  over hoeveelheden mergel et cetera. En dit feit kunt u checken in het boek uit 2005 “De duivel groef een paradijs” van journalist Nanne Dorren, die ooggetuige was bij het proces (ISBN: 978-94-91883-16-3).